اهدای خون یکی از روش هایی است که بسیاری از مردم به جهت سلامت روانی و یا فیزیکی خود و به دلایل مختلف انجام می دهند. برخی معتقدند که اهدای خون برای درمان غلظت خون مفید است و در این موضوع اهمیت بالایی دارد. برخی نیز به جهت انجام کار خیر و دفع سموم بدن آن را انجام می دهند. اما باید دید در کنار این فواید، عوارض احتمالی اهدای خون برای اهدا کنندگان چقدر است؟ آیا این عوارض، فواید اهدای خون را می پوشاند؟ آیا اهدای خون برای بدن ضرر دارد؟
عوارض اهدای خون شامل چه مواردی می شود؟
اهدای خون بی خطر است، اما تا زمانی که مرکزی که به آن مراجعه می کنید از دستورالعمل های استاندارد پیروی کند. ایران و بسیاری از کشورهای دیگر قوانین سختگیرانه ای برای اطمینان از ایمنی دارند. پس جای نگرانی نیست. اقدامات پیشگیرانه انجام شده توسط این مراکز عبارتند از:
- غربالگری اهداکننده برای شناسایی شرایط سلامت موجود
- برای هر اهدا از سوزن های جدید استفاده کنید
- استفاده از کادر حرفه ای و مجرب
- نظارت و تغذیه کافی را برای اطمینان از بهبودی کامل ارائه دهید
با این حال، نمی توان از عوارضی که می تواند در اثر اهدای خون ایجاد شود چشم پوشی کرد. در زیر به طور مفصل به عوارض اهدای خون چیست؟ می پردازیم.
1. واکنش های موقتی بدن
گاهی ممکن است فرد، پس از اهدای خون دچار عوارض جانبی شود. اگرچه عوارض جانبی جدی ناشی از اهدای خون نادر است، اما ممکن است واکنش های موقتی رخ دهد. این واکنش ها برای عوارض خون دادن زیاد شامل:
- ضعف
- سرگیجه
- حالت تهوع
- خونریزی از سوزن
- خونریزی زیر پوست یا کبودی
این علائم معمولا در عرض 24 ساعت ناپدید می شوند و جزو عوارض کوتاه‌مدت اهدای خون محسوب می شوند. برخی از راه‌های به حداقل رساندن این عوارض جانبی اهدای خون، شامل نوشیدن مایعات فراوان و خوردن وعده‌های غذایی متعادل برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده است. غذاهایی که می توانند آهن دریافتی فرد را افزایش دهند عبارتند از:
- گوشت قرمز
- اسفناج
- آب میوه و غلات غنی شده با آهن.
2. ایجاد اثرات نامطلوب
در موارد نادر، فرد ممکن است عوارض جانبی جدی تری را از اهدای خون تجربه کند. برای مثال:
- مشکل در تنفس
- افت فشار خون
- انقباضات عضلانی
- ضعیف
- استفراغ و تشنج
این عوارض مربوط به اهدای خون در اهداکنندگان جوان، افراد کم وزن و افرادی که برای اولین بار خون اهدا می کنند، بیشتر است. همانطور که می بینید. عوارض ذکر شده در اهدای خون بسیار کم اتفاق می افتد و امروزه با پیشرفت مراکز انتقال خون در ایران، درمان این عوارض در زمان اهدای خون و پس از اهدای خون انجام می شود.
3. افزایش غلظت خون
برخی افراد دارای غلظت خون بالا، به منظور درمان غلظت خون اقدام به اهدای خون کرده و بر این باورند که غلظت خون با این کار درمان می شود. این باور بسیار نادرست است، چرا که اهدای خون سبب افزایش غلظت خون در افراد می شود و هیچگونه تاثیری بر درمان این بیماری ندارد. هنگامی مقدار زیادی خون از بیمار گرفته می شود، بدن بیمار متوجه از دست دادن مقادیر بسیار زیاد هموگلوبین شده و در صدد جبران آن بر می آید. بنابراین مغز استخوان شروع به تولید هموگلوبین بسیار زیاد کرده که این مقدار معمولا از مقدار خونی که از بیمار گرفته شده است نیز، بیشتر می شود. به همین علت است که پس از اهدای خون، نه تنها غلظت خون درمان نمی شود، بلکه این کار برای این بیماری تاثیر منفی دارد و باید به فکر درمان غلظت خون با روشی جدید باشید.
درمان اصولی غلظت خون چیست؟
با توجه به موارد ذکر شده، این روش، به علت وجود برخی عوارض نادر و جدی اهدای خون، نمی تواند درمان مناسبی برای غلظت خون باشد. بنابراین باید به دنبال درمان اصولی این بیماری در تفاوت های فصد خون و اهدا خون باشید. فلبوتومی یکی از جدیدترین روش های درمان غلظت خون می باشد که با تکیه بر علوم جدید، در این زمینه به طور بسیار موفقی عمل کرده است. می توان گفت این روش همانند اهدای خون است، با این تفاوت که در هنگام فلبوتومی، سرم تراپی نیز برای بیماران انجام می شود که همین مسئله می تواند خطرات و عوارض جانبی درمان را به صفر برساند. در نتیجه بدن متوجه از دست دادن خون نشده و درمان غلظت خون با موفقیت صورت می پذیرد.
سخن پایانی
در حالی که اهدای خون یک عمل خیرخواهانه و ارزشمند است، اما ممکن است برای برخی افراد با عوارضی همراه باشد. با توجه به نقش حیاتی خون در بدن، تصمیم‌گیری در مورد اهدای خون باید با دقت و پس از مشورت با پزشک انجام شود. برای افرادی که با مشکل غلظت خون مواجه هستند، روش فلبوتومی در مرکز فلبوتومی ریکاوری، به‌عنوان یک روش درمانی دقیق‌تر و ایمن‌تر مطرح می‌شود. فلبوتومی با برداشتن مقدار مشخصی خون، به تنظیم غلظت خون کمک کرده و از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کند. بنابراین، پیش از هرگونه تصمیم‌گیری در مورد روش‌های کاهش غلظت خون، توصیه می‌شود با پزشک مشورت کرده و بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.
